یکشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۲

تاریخ : ۱۴۰۱/۱۲/۲۴ - ۱۱:۵۳

مناطق دیدنی خوزستان؛ سرزمین نخلستان های ایران

اندیمشک نوین: خوزستان قدیمی ترین منطقه فلات ایران و قلب انرژی ایران است. این سرزمین با مردمانی خون‌گرم و دوست‌داشتنی، در مهمان‌نوازی یگانه‌اند. منطقه‌ای با خاکی مقدس و پربرکت که از خوبی و سخاوت چیزی کم ندارد.

به گزارش اندیمشک نوین،خوزستان قدیمی ترین منطقه فلات ایران و قلب انرژی ایران است. این سرزمین با مردمانی خون‌گرم و دوست‌داشتنی، در مهمان‌نوازی یگانه‌اند. منطقه‌ای با خاکی مقدس و پربرکت که از خوبی و سخاوت چیزی کم ندارد. منبع ثروت ایران است و همواره به کم راضی است. میزبان کارون است و بر کرانه خلیج فارس جا‌ خوش کرده. هم دریا دارد و هم کوهستان، هم جلگه هم بیابان، زیارت بخواهید یا سیاحت، تاریخ‌گردی یا ماجراجویی؛ فرقی نمی‌کند. هر آنچه از یک سفر می‌خواهید را در خوزستان به دست خواهید آورد.

کاخ آپادانای داریوش در شوش؛ بازنمای شکوه ایران کهن

نمی‌توان از تاریخ تمدن صحبت کرد و اسمی از شوش نیاورد. شوش شهری‌ست باستانی و از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های شناخته شده جهان که فعالیت‌های باستان‌شناسی در آن هنوز ادامه دارد. شوش از جاهای دیدنی خوزستان است که هزاران سال مرکز تمدن مهم ایلامیان و در دوره هخامنشیان نیز پایتخت سیاسی بوده است. داریوش بزرگ در حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد، دستور ساخت کاخ بزرگی به سبک کاخ‌های تخت جمشید را در شوش صادر کرد. کاخی که بعدها به کاخ زمستانی شاهان هخامنشی تبدیل شد.

دیوارهای بخش‌ داخلی این کاخ با استفاده از آجر لعاب‌دار ساخته شده است. آجرهایی که توسط هنرمندان ایران باستان به نقوش سپاه جاویدان، شیر بال‌دار و گل نیلوفر آبی تزئین شده‌اند. تالار بارعام، دروازه، حرم‌سرا و کاخ پذیرایی، تنها گوشه‌ای از بخش‌های کشف شده این کاخ باشکوه هستند که حدود ۱۴۰ سال پیش از زیر خاک بیرون کشیده شده‌اند. اگر هوس گشت‌زنی در دل تاریخ را دارید، حتم به این کاخ باستانی سری بزنید.

رودخانه کارون ؛ مهد پیدایش تمدن

اولین، بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین رود ایران کارون است. این رود محل شکل‌گیری اولین تمدن‌های بشری و سودآورترین رودخانه ایران زمین است. این رودخانه که با طولی نزدیک به هزار کیلومتر، طولانی‌ترین رود ایران نیز هست، از ارتفاعات زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته، از استان‌ها و شهرستان‌های زیادی عبور کرده و نهایتا در مرز ایران و عراق، به اروند پیوسته و روانه خلیج فارس شده است.

اما در این بین، استان خوزستان پیوند عمیق‌تری با کارون دارد. این پیوند تنها به گذر از شهرهایی نظیر شوشتر، مسجد سلیمان و اهواز محدود نمی‌شود. تأمین آب شرب شهر اهواز، تولید برق، مصارف کشاورزی، کشتی‌رانی و حمل و نقل کالا، تنها گوشه‌ای از مواهب بی‌شمار کارون برای استان خوزستان است. اما سوای از این مسائل مادی، دمیدن روح زندگی به خوزستا، شاید کارکرد اصلی این رود باستانی باشد. اگر در پل سفید اهواز یا اسکله‌ای در خرمشهر کارون را ملاقات کردید، چند ساعتی پای درد دلش بنشینید. این رود چند هزار ساله حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

زیگورات چغازنبیل ؛ پرستشگاهی به سوی آسمان

زیگورات‌ها نیایشگاه‌هایی باستانی بودند که به صورت پله پله به سوی آسمان برافراشته می‌شدند تا نیایشگران، نزدیکی بیشتری با کائنات و خدای خود احساس کنند. زیگورات در لغت هم به معنای بالارفتن به سوی آسمان است و از لحاظ باستانی و میراث ملی اهمیت و جایگاه ویژه‌ای دارد. زیگورات چغازنبیل شوش بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین بنای باقی‌مانده از این نوع است که به عنوان اولین اثر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته.

خاورشناسان آن را نخستین ساختمان مذهبی ایران می دانند و جامعه جهانی برای آن ارزشی استثنایی قائل است. به نظر می‌رسد این میزان پیشتاز بودن در نوع خود دلایل کافی برای بازدید از یک بنا را در اختیارمان بگذارد. خود ساختمان بنا، از راهروهایی تو در تو تشکیل شده که بازدیدکننده را به سمت طبقه بالایی هدایت می‌کنند و این الگو تا بالاترین طبقه تکرار می‌شود. البته امروزه از ۵ طبقه زیگورات چغازنبیل فقط ۲ طبقه باقی مانده است. اما همچنان شکوه باستانی آن پابرجاست.

آسیاب های آبی دزفول ؛ از جاهای دیدنی خوزستان با شاهکار مهندسی کهن

شهر دزفول در شمال استان خوزستان واقع شده و بافت قدیمی آن شامل بناهای ارزشمندی به لحاظ معماری و شهرسازی سنتی است. رود دز که در بخشی از مسیر خود از مرکز شهر دزفول می‌گذرد، در طول تاریخ عامل اصلی ایجاد سازه های آبی در کرانه خود بوده است. بخشی از این سازه ها را آسیاب های آبی دزفول تشکیل می‌دهند که اولین حلقه‌های آن مربوط به دوران ساسانی است.

از این سازه‌ها علاوه بر آرد کردن گندم که کارکرد اصلی‌شان بوده، به عنوان آب بند نیز استفاده می‌شده است. جنس آن ها از آجر، ساروج و قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای است و فقط ۲۰ حلقه از آن‌ها باقی مانده. اگر به مشاهده نبوغ مهندسی پیشینیان پارسی‌مان علاقه‌مندید، حتما سری به این آسیاب‌ها بزنید.

بقعه دانیال نبی ؛ زیارت خوزستان

این بنا با گنبد پلکانی‌اش، آن‌قدر منحصربه‌فرد است که از هر گوشه شوش می‌توان آن را نشان داد. دانیال نبی، پیامبری از قوم بنی اسرائیل و نسل داوود پیامبر و مورد احترام و ارادت تمام ادیان از جمله مسلمانان است. دانیال در قرن هفتم پیش از میلاد در بابل می‌زیسته و بنا بر روایات پس از مرگ، پیکرش را در شرق رودخانه شاوور (آرامگاه فعلی) دفن کرده‌اند.

می‌گویند به هنگام تسخیر ایران توسط سپاه اسلام، پیکر مومیایی شده دانیال نبی توسط حضرت علی شناسایی شده و به دستور حضرت پس از غسل و کفن دوباره به خاک سپرده می‌شود. پس اگر اهل سفرهای زیارتی هستید، بازدید از شهر شوش نیات معنوی و مذهبی شما را برآورده می‌کند.

قلعه شوش ، تلفیق تاریخ و معماری دو ملت از جاهای دیدنی خوزستان

زمانی که باستان‌شناسان فرانسوی در دوره قاجار مشغول تحقیق و اکتشاف در شهر تاریخی شوش بودند، ژاک دو مورگان فرانسوی، عملیات ساخت قلعه شوش را کلید زد. این قلعه به منظور اسکان باستان‌شناسان خارجی و نیز نگهداری آثار باستانی مکشوفه ساخته می‌شد و برای این کار، بلندترین نقاط تپه‌های شوش یعنی آکروپل انتخاب شد.

اگرچه معماری قلعه و پلان ذوزنقه‌ای شکل آن کاملا یادآور بناهای قرون وسطایی فرانسوی است، اما نکنه جالبی که در ساخت آن وجود دارد، استفاده از آجرهایی است که از کاخ آپادانای داریوش در شوش به دست آمده. علاوه بر آن برخی از آجرهای استفاده شده در قلعه نیز نقش خطوط میخی زیگورات چغازنبیل را بر خود دارند. با این وصف می توان قلعه شوش را ترکیب خوشایندی از تاریخ و معماری ایرانی و اروپایی دانست که در شهر باستانی شوش خودنمایی می‌کند.

سازه های آبی شوشتر ، موزه نبوغ ایرانی

شوشتر از دیگر شهرهای تاریخی استان خوزستان است که با شهر شوش نیز مرز مشترک دارد. بدون شک مهم‌ترین نشانه باستانی بودن آن، مجموعه‌ای به هم پیوسته از سازه های آبی است که با توجه به زمان ساختش، شاهکار فنی و مهندسی به حساب می‌آید. سازه های آبی شوشتر که شامل پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب هستند، از دوره هخامنشیان ایجاد شده و به مرور تا دوره ساسانیان تکمیل و تجهیز شده‌اند.

جالب است که در سفرنامه‌ای از باستان‌شناسی فرانسوی، از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است. پس در گذارتان به شهرستان شوشتر، حتما از این موزه زنده صنعت آب ایران دیدن کنید.

زراس، بهشت خوزستان

اگر از طبیعت خوزستان کمتر شنیده‌اید یا فقط تصاویری از نخلستان‌ها و انشعاب‌های کارون در ذهن‌تان نقش بسته، بازدید از منطقه شگفت‌انگیز زراس تمامی تصوراتتان را دگرگون خواهد کرد. این منطقه که به بهشت خوزستان معروف است، در فاصله ۱۴ کیلومتری شهر دهدز از توابع ایذه واقع شده و از بکرترین جاهای دیدنی خوزستان است. طبیعت بکر و هوای روح‌افزایش در هر فصلی از سال، دل هر مسافری را با خود می‌برد.

وجود دریاچه‌ای آبی در میان کوه‌های سبز زاگرس، آبشار شیوند، باغ‌های پرنعمت و روستاهای سرسبز جلگه خوزستان، این منطقه را از تمام مواهب طبیعی موجود بهره‌مند کرده است. دهکده تفریحی توریستی زراس برای اسکان گردشگران آزاد بوده و می‌توانید با اجاره ویلاها و سوئیت‌ها، با چشم‌اندازهای خیره‌کننده چند روزی را از هیاهوی شهر در امان بمانید.

دریاچه شط تمی، هموار در دل کوهستان

یکی از بزرگترین دریاچه‌های کوهستانی کشور، دریاچه شط تمی است که در مرز میان استان‌های خوزستان، لرستان و چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است. تمی در گویش بختیاری به مکانی هموار در نقطه‌ای ناهموار و کوهستانی گفته می‌شود و شط هم که در زبان عربی به معنی رود و رودخانه است.

دریاچه از دوقسمت اصلی بیضی شکل در شمال و مثلثی شکل در جنوب فلات تشکیل شده که دو قسمت توسط تنگه‌ای به یکدیگر متصل هستند. این منطقه به طور کلی ییلاق مناسبی برای عشایر بختیاری است که در فصل گرما از مناطق گرم‌سیری استان خوزستان، روانه اشترانکوه و زردکوه بختیاری می‌شوند. پس اگر اهل مسافرت با عشایر یا بازدید از کوچ‌نشینان هستید، این دریاچه دیدنی را از دست ندهید.

دره کول خرسان ؛ دره ارواح

گاه در طبیعت مکان‌هایی وجود دارند که در عین زیبایی و چشم‌نواز بودن‌شان، پرمخاطره و رعب‌انگیز هستند، که البته این دوگانگی، بکرتر بودن‌شان را نیز تضمین می‌کند. دره کول خرسان واقع در ۲۵ کیلومتری شهر دزفول، بخشی از رشته کوه‌های زاگرس است که آب و هوای متفاوتی نسبت با مناطق گرمسیری اطراف خود دارد.

مسیر باریکی از میان دو دیواره سنگی تا چندین کیلومتر ادامه دارد، به نحوی که ارتفاع دیواره‌ها گاه به بیش از ۱۰۰ متر رسیده و حتی در نقاطی، تنها روزنه‌ای از نور به داخل می‌تابد. در جای جای مسیر، باریکه‌های آب جاری است و روییدنی‌های گوناگونی از جمله سدر و کنار و پرسیاووشان صفا و خلوص محیط را صد چندان می‌کند. اگر اهل خطر کردن و سفرهای پرماجرا هستید، حتما بازدید از دره کول خرسان را در لیست سفرهای خود قرار دهید. اما این را هم در نظر داشته باشید که هرازگاهی گزارش‌های مرگ‌باری از این جاذبه منحصر‌به‌فرد مخابره شده که عمدتا هم متوجه گردشگران است. حتما بی‌دلیل نیست که نام آن را دره ارواح گذاشته اند.

تالاب هور العظیم

هور العظیم یا همان تالاب بزرگ هویزه، یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌ها و مهم‌ترین جاهای دیدنی خوزستان محسوب می‌شود که در منطقه مرزی دشت آزادگان قرار دارد. این تالاب در مرز مشترک بین ایران و عراق واقع شده و تنها حدود یک سوم از آن به ایران تعلق دارد. متاسفانه این تالاب که زیستگاه گیاهان و جانوران بسیار کم یاب و در حال انقراض است، رو به نابودی بوده و مسئولین نیز برای این مساله هیچ برنامه‌ای ندارند. نیزارهای انبوهی در این تالاب قرار گرفته است و اگر کمی دقت کنید، پرندگان بسیار کوچک مهاجری را خواهید دید که در بین همین نیزارها مشغول به زندگی هستند. این تالاب برای مردم محلی خوزستان بسیار مهم و حیاتی است و باعث تعدیل آب و هوای منطقه می‌شود. پس امیدواریم به زودی تالاب هور العظیم از نابودی کامل نجات پیدا کند.

موزه جنگ خرمشهر

خرمشهر، شهر خون، غیرت و شجاعت مردمانی است که استوار جلوی حمله دشمنان بعثی را گرفتند و خاک ایران عزیزمان را حفظ کردند. قطعا یکی از شدید‌ترین درگیری‌های هشت سال جنگ تحمیلی، در شهر خرمشهر رخ داد. به همین خاطر، ساختمان سابق وزارت نفت که قدمت آن به دوران پهلوی اول باز می‌گردد و در دوران جنگ تحت اشغال دشمنان قرار گرفته بود، تبدیل به موزه جنگ شده است. این ساختمان یادگار رشادت‌های مردانی است که برای دفاع از خاک و وطن خود شتافتند و امروز تنها نام آنها باقی مانده است. در سفر به خرمشهر، بازدید از این موزه اکیدا توصیه می‌شود. در این موزه آثاری به جا مانده از دوران جنگ وجود دارد که ما را به یاد آن روزهای سخت و سرشار از غیرت و تعصب می‌اندازد. پس بهتر است با بازدید از این موزه اجازه ندهیم خاطرات آن روزها فراموش شوند.

کوه تنگوان

جنوب ایران را باید مملوء از شگفتی‌های بی‌نظیر دانست. در هر گوشه از این خطه زیبا، طبیعت به شکل تازه‌ای گردشگران را شوکه می‌کند. کوه تنگوان یکی از جاهای دیدنی خوزستان است که در شمال شهر اندیمشک قرار دارد. این کوه در موازات رشته کوه زاگرس قرار گرفته است و قدمت آن به حدود ۱۰ هزار سال پیش باز می‌گردد. گفتنی است که بر اساس اسناد تاریخی، در گذشته از تنگوان به عنوان ورودی شهر وان استفاده می‌کردند. زمانی که به بالای کوه می‌رسید، منظره‌ای بسیار خاص و تماشایی انتظار شما را می‌کشد. منظره‌ای که تنها پاداش کسانی خواهد بود که این مسیر سخت را پشت سر گذاشته‌اند. فقط به یاد داشته باشید که تمام این منطقه تحت حفاظت مستقیم سازمان محیط زیست بوده و شکار یا آسیب رساندن به حیوانات و گیاهان کاملا ممنوع است و پیگرد قانونی دارد.

پل شادروان

پل شادروان که آن را با نام بند قیصر نیز می‌شناسند، یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی خوزستان است. قدمت این پل به دوران ساسانی باز می‌گردد و بد نیست بدانید که این پل، قدیمی‌ترین پل در تمام جهان به حساب می‌آید. این پل ۳۳ دهانه داشته که متأسفانه طی بازسازی فقط نیمی از آن را به روز اول باز گرداندند. از این پل به منظور برگردان آب کارون به مزارع استفاده می‌کردند. پل شادروان در ۳۰۰متری جنوب بند میزان که روی شاخه اصلی رود کارون یا همان شطیط احداث شده است و امروزه بقایایی از آن را می‌توانیم نزدیک پل آزادگان مشاهده کنیم. لازم به ذکر است نام پل شادروان در فهرست آثار ملی و همچنین در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به چشم می‌خورد. پس می‌توان گفت که این پل را باید در بین مهم‌ترین آثار تاریخی خوزستان و ایران قرار داد.

منطقه شو ولندر

منطقه شو ولندر یکی از زیباترین مناطق طبیعی ایران و از مهم‌ترین جاهای دیدنی خوزستان محسوب می‌شود. اکوسیستم این منطقه بسیار خاص و دیدنی است و بد نیست بدانید که سمندر امپراتور، یکی از نادرترین و کمیاب‌ترین گونه‌های سمندر ایرانی که بسیار با ارزش است، نیز در همین منطقه زندگی می‌کند. خوشبختانه سازمان حفاظت از محیط زیست، شکار در این منطقه را ممنوع اعلام کرده و محیط‌بان‌های عزیز، از آن به خوبی حراست و نگهبانی می‌کنند. شو ولندر در جنوب زاگرس و مسجد سلیمان واقع شده و آب هوای کوهستانی و بسیار پاکی دارد. در سفر به خوزستان، بازدید از این جاذبه طبیعی اکیدا توصیه می‌شود.

دشت سوسن

استان خوزستان دارای جاذبه‌های طبیعی و منحصر بفرد بسیاری است که دشت سوسن یکی از شاخص‌ترین آنها به شمار می‌آید. دشت سوسن در مسیر رود خروشان کارون و در شمال غرب ایذه قرار دارد. عبور کارون از این خاک باعث حاصلخیزی زمین‌های اطراف شده و به همین خاطر در این منطقه، دشتی زیبا و پوشیده از گل‌های سوسن به وجود آمده است که از اوایل بهمن ماه تا اواخر خرداد ماه، منظره‌ای بی‌نظیر را در اختیار گردشگران و دوستداران طبیعت قرار می‌دهد.

تشکوه رامهرمز

تشکوه رامهرمز یکی از عجیب‌ترین و ترسناک‌ترین جاهای دیدنی خوزستان به حساب می‌آید. این کوه در مسیر جاده رامهرمز به‌سمت رود زرد و در مسیر ماماتین و خدجیه و بعد از روستایی با نام گنبد لران قرار دارد. دامنه این کوه همانند بخشی از جهنم، همیشه در حال سوختن است. برخی مردم محلی تصور می‌کنند این محل نفرین شده است. برخی دیگر بر این باور هستند که جهنم زیر این منطق قرار دارد و به همین خاطر آتش دوزخ زمین را می‌سوزاند. البته این‌ها داستان‌های محلی هستند و هیچ کدام حقیقت ندارند. وجود ذخایر گاز در زیر این مناطق باعث شده تا گاز روی سطح زمین برسد و به این شکل بسوزد. این پدیده طبیعی به یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی خوزستان تبدیل شده است و بازدید از آن برای گردشگران بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود.

قلعه سلاسل شوشتر

قلعه سلاسل در بخش شمال‌غربی شهر شوشتر قرار دارد. این قلعه دارای کشیدگی از غرب به شرق است. قلعه سلاسل را می‌توان یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی خوزستان دانست. ین قلعه در حال حاضر دارای حدود ۵.۳هکتار وسعت است. همانند سایر قلعه‌های قدیمی، این قلعه نیز در مرتفع‌ترین نقطه شهر قرار دارد. به این ترتیب نگهبانان و دیده‌بان‌ها قادر بودند تا تحرکات دشمنان را از صدها متر دورتر تشخیص دهند و خودشان را برای دفاع از قلعه آماده کنند. در این قلعه تاریخی می‌توانیم شاهد کتیبه‌های مختلف، قبور قدیمی و آثار تاریخی متعدد باشیم. دسترسی به قلعه سلاسل کمی دشوار است؛ اما زمانی که خودتان را به ارتفاعات شوشتر می‌رسانید، علاوه بر زیبایی قلعه، مناظری تماشایی انتظار شما را می‌کشند. بد نیست بدانید قدمت این قلعه به دوران هخامنشیان باز می‌گردد.